|
Thư viện Tỉnh Đồng Nai > trangtin > Thăng Long Hà Nội > Bài đăng > Hoàng Diệu (1829-1882)
|
25/06/2010Hoàng Diệu là một trong hai người không phải là người Hà Nội nhưng đã chết cho Hà Nội và sẽ sống mãi trong lòng người Hà Nội. Người kia là Nguyễn Tri Phương đã hy sinh không chịu khuất phục giặc Pháp khi chúng đánh chiếm thành Hà Nội lần thứ nhất (năm 1873).
Hoàng Diệu nhận chức Tổng đốc Hà Ninh (Hà Nội – Bắc Ninh) năm 1880 khi Pháp chuẩn bị đánh Hà Nội lần thứ 2, Lúc này ông đã 51 tuổi. Hoàng Diệu vốn là người Quảng Nam, tự là Quang Viễn, Tham tri bộ Hinh rồi thăng Binh bộ thượng thư. Ông đến Hà Nội lúc tình hình đã căng thẳng, quân Pháp đổ bộ 600 tên lên đóng ở Đồn Thủy. Ông xin chi viện, triều đình không cho. Ông tự lực tu bổ thành quách, xẻ hào, đắp ụ, mộ thêm quân. Pháp hạ tối hậu thư bắt ông giao thành nhưng ông không chịu. Chúng tấn công thành ngày 25/4/1882. Pháo từ tàu chiến bắn vào cửa Bắc, quân bộ tiến đánh Cửa Đông. Các quan bố chánh, lãnh binh, đề đốc bỏ chạy. Gần trưa, thành vỡ, ông về dinh ăn mặc chỉnh tề viết biểu tâu vua về việc giữ thành và kết luận bằng câu: “Trung nguyên mà đắm chìm thành đất giặc, sống càng sạn mặt với than sĩ kinh kỳ, cố trung quyết sống thác với thành Rồng thì xin theo bậc tiên thần họ Nguyễn (tức Tri Phương) dưới chín suối”. Ghi nhớ người chết vì Hà Nội, sau Cách mạng tháng Tám và trong kháng chiến chống Pháp, Hà Nội được gọi là Thành Hoàng Diệu.
|
|
|
|
|
|
|