Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Thiếu niên, nhi đồng là người chủ tương lai của nước nhà. Vì vậy, chăm sóc và giáo dục tốt các cháu là nhiệm vụ của toàn Ðảng, toàn dân. Công tác đó phải làm kiên trì, bền bỉ” (trích trong bài “Nâng cao trách nhiệm chăm sóc và giáo dục thiếu niên, nhi đồng”, đăng trên báo Nhân dân ngày 01/6/1969) để nhắc nhở các cấp, các ngành cần quan tâm đến công tác chăm sóc và giáo dục cho thiếu niên nhi đồng Việt Nam.
Thấm sâu lời dạy của Bác, trong những năm qua các ngành chức năng tỉnh Đồng Nai luôn dành sự quan tâm đặc biệt, chăm lo, vun đắp, bồi dưỡng để những mầm xanh tương lai của nước nhà phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ. Trong đó, chú trọng phát triển văn hóa đọc, tạo thói quen thường xuyên đọc sách, giúp nâng cao hiểu biết, tạo môi trường học tập, rèn luyện lành mạnh cho thiếu niên nhi đồng là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng được Thư viện tỉnh Đồng Nai triển khai thực hiện thường xuyên.
Hàng năm, Thư viện tỉnh đều phối hợp chặt chẽ với Sở Giáo dục và Đào tạo, các Nhà xuất bản, các tác giả Đồng Nai,… tích cực đổi mới, đa dạng hóa hoạt động, triển khai nhiều mô hình, phong trào thi đua, đồng hành cùng thanh thiếu nhi trong học tập, rèn luyện và phát triển kỹ năng sống theo hướng đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu chính đáng, giúp các em rèn luyện, phát triển toàn diện. Có thể kể đến một số hoạt động nổi bật như:
Hội thi kể chuyện và vẽ tranh theo sách hè: Đây là sân chơi, giao lưu lành mạnh, bổ ích, giúp cho các em thanh thiếu nhi trong toàn tỉnh có điều kiện được giao lưu, học hỏi kiến thức, nâng cao tính chủ động, tích cực tham gia vào các hoạt động của nhà trường và xã hội; từ đó phát huy những tiềm năng, năng lực của bản thân, tinh thần xung kích, tình nguyện, năng khiếu hội họa, khả năng sáng tạo tư duy để các em rèn luyện, cống hiến và trưởng thành, góp phần đưa thanh thiếu nhi tránh xa những trò chơi bạo lực, game online, các tệ nạn xã hội…; nâng cao trách nhiệm của gia đình, xã hội trong việc chăm sóc, giáo dục và quản lý các em học sinh trong dịp hè.
Hội thi kể chuyện và vẽ tranh theo sách hè là hoạt động thường niên, mỗi năm gắn với mỗi chủ đề khác nhau, Hội thi đã thu hút hàng trăm em thiếu nhi đến từ các trường học trên địa bàn tỉnh về tham gia. Qua các Hội thi, các em đã xây dựng nhiều hình tượng nhân vật dựa trên những câu chuyện kể được chắt lọc từ trong sách, báo cùng những bức tranh hài hòa, sinh động đa sắc màu thể hiện tình yêu quê hương đất nước, niềm tự hào dân tộc, thúc đẩy thi đua học tập và làm theo 5 điều Bác Hồ dạy bằng những hành động đẹp, những việc làm tốt; phản ánh được tinh thần đoàn kết, chăm ngoan, phấn đấu vươn lên trong học tập, rèn luyện, sinh hoạt và trong cuộc sống hàng ngày; tích cực tham gia các hoạt động, các phong trào của đoàn, đội góp sức xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng phát triển.
Cuộc thi Đại sứ văn hóa đọc: Đây là cuộc thi do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức từ năm 2019. Tại Đồng Nai, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã triển khai và giao cho Thư viện tỉnh phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo triển khai tổ chức từ năm 2020 với sự tham gia hưởng ứng của hàng ngàn thí sinh là học sinh các cấp từ tiểu học, Trung học cơ sở đến Trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh. Qua mỗi năm tổ chức Cuộc thi, Ban Tổ chức đã tìm ra được nhiều bài dự thi chất lượng, đó là những bài viết, video giới thiệu, chia sẻ những cuốn sách hay, ý nghĩa, nhiều mô hình sáng tác truyện, thơ, cùng những ý tưởng hoạt động khuyến đọc khả thi. Với kết quả đó, Cuộc thi đã góp phần lan tỏa, khơi dậy hứng thú, niềm đam mê đọc sách đối với lứa tuổi thanh thiếu niên nhi đồng, thúc đẩy phong trào đọc sách trong thế hệ trẻ, góp phần phát triển văn hóa đọc trong nhà trường và cộng đồng. Đồng thời, khẳng định vị trí, vai trò của văn hóa đọc trong việc nâng cao năng lực, bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn, hình thành lối sống lành mạnh cho thế hệ trẻ, đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập.
Hưởng ứng, triển khai Cuộc thi giới thiệu sách trực tuyến: Cuộc thi Giới thiệu sách trực tuyến do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức từ năm 2021 với chủ đề “Sách và Khát vọng cống hiến”. Cuộc thi nhằm phát huy tính sáng tạo, đa dạng các hình thức đọc sách, đổi mới phương thức tuyên truyền, truyền thông về văn hóa đọc đáp ứng yêu cầu của việc chuyển đổi số, phục vụ người dân, đặc biệt là trong điều kiện đảm bảo phòng, chống dịch Covid-19. Đây là một sân chơi thú vị và bổ ích để những người yêu sách có thể chia sẻ những cuốn sách hay và lan tỏa, truyền cảm hứng thói quen đọc sách tới cộng đồng. Cuộc thi đã thu hút hàng ngàn thí sinh là học sinh tiểu học, trung học cơ sở; nhóm học sinh phổ thông và sinh viên; nhóm người trưởng thành (gồm các thí sinh từ 18 tuổi trở lên) tham gia chia sẻ và giới thiệu sách. Các video dự thi sẽ được đăng trên kênh youtube Sách và Trí tuệ Việt để cộng đồng mạng bình chọn.
Song song với việc tổ chức các cuộc thi bổ ích và ý nghĩa, Thư viện tỉnh Đồng Nai còn tăng cường bổ sung nhiều nguồn sách thiếu nhi mới; biên soạn Thư mục giới thiệu sách hè 2022; sưu tầm, triển lãm tranh vẽ đạt giải trong Hội thi vẽ tranh hàng năm; tích cực xây dựng nhiều clip giới thiệu sách thiếu nhi hay, bổ ích; đăng tải nhiều clip giới thiệu sách thiếu nhi với nhiều chủ đề về kỹ năng sống, những bài học làm người, các câu chuyện cổ tích, những tấm gương anh hùng nhỏ tuổi… trên website và các trang mạng xã hội, giúp các em sớm định hướng được việc đọc sách, tìm đọc những cuốn sách hay ý nghĩa phù hợp với độ tuổi và quan trọng là ngày càng yêu quý và thích đọc sách. Không chỉ vậy, hàng năm Thư viện tỉnh còn mở rộng, bày trí cảnh quan, tạo không gian học tập, giải trí thoải mái để các em và phụ huynh có thể yên tâm khi đến thư viện học tập và thư giãn.
Bên cạnh đó, Thư viện tỉnh còn phối hợp tổ chức nhiều hoạt động vui hè khác như: Đưa những chuyến xe sách cùng các hoạt động giao lưu giới thiệu sách, các trò chơi hoạt náo đến các trường học trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là các trường ở vùng sâu vùng xa; kết nối luân chuyển nhiều đầu sách mới đến các trạm sách tại cơ sở nhằm giúp các em học sinh sớm tiếp cận được nhiều hơn với sách, để bổ sung thêm cho mình nguồn tri thức dồi dào của nhân loại.
Có thể nói, đến với Thư viện tỉnh Đồng Nai vào dịp hè, các em thiếu nhi sẽ được thỏa sức khám phá, trải nghiệm nhiều chương trình, cuộc thi mang nhiều nội dung bổ ích, ý nghĩa phù hợp với lứa tuổi học sinh, vừa bổ sung thêm nhiều kiến thức hữu ích cho mình vừa trải nghiệm thời gian giải trí thư giãn sau một năm học tập miệt mài.
Bằng những việc làm cụ thể, thiết thực, hoạt động giáo dục bồi dưỡng văn hóa đọc cho thiếu nhi của Thư viện tỉnh Đồng Nai đã và đang tạo ra những chuyển biến tích cực, góp phần quan trọng giúp thanh thiếu nhi hình thành nhân cách, thỏa sức sáng tạo, phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ. Từ đó, các em có thể tự tin hơn, mạnh mẽ hơn khi bước vào đời bằng chính kỹ năng sống và vốn hiểu biết của mình, góp phần vào xây dựng quê hương đất nước ngày càng phát triển, xứng đáng là những chủ nhân tương lai của đất nước, để không phụ lòng mong mỏi của Bác lúc sinh thời./.
Đinh Nhài